راهنمای جامع پارچه برای طراحان مد و لباس

معرفی کتاب راهنمای جامع پارچه برای طراحان مد و لباس

کتاب «راهنمای جامع پارچه برای طراحان مد و لباس» نوشته‌ی گیل بو (Gail Baugh) و ترجمه‌ی تخصصی ملیحه ملائی با ویراست علمی مرضیه هاتف جلیل، از معتبرترین منابع جهانی در حوزه شناخت منسوجات، ویژگی‌های فنی و کاربرد پارچه در طراحی لباس است. این کتاب با ساختاری آموزشی و پژوهشی، پلی میان دنیای علمی نساجی و نگاه خلاقانه‌ی فشن برقرار می‌کند و یکی از مراجع مهم برای ارتقای سواد پارچه‌شناسی طراحان حرفه‌ای محسوب می‌شود.

جایگاه علمی اثر:

گیل بو، مدرس و پژوهشگر حوزه‌ی طراحی مد و منسوجات، با سابقه‌ی تدریس در دانشگاه‌های آمریکا و مشارکت در پروژه‌های توسعه پایدار در صنعت پارچه، این اثر را با رویکردی بین‌المللی نگاشته است. هدف آن، آموزش اصول شناخت منسوجات از دیدگاه زیبایی‌شناسی، کارکرد و مسئولیت اجتماعی تولید پارچه است. ترجمه‌ی ملیحه ملائی با همکاری علمی مرضیه هاتف جلیل باعث شده محتوای انگلیسی تخصصی اثر به زبان فارسی کاملاً دقیق، روان و استاندارد منتقل شود و برای دانشجویان رشته‌های طراحی لباس، پارچه، استایل و دوخت قابل‌درک گردد.

کتاب شامل چهار بخش اصلی است که به ترتیب از مفاهیم آینده‌نگر تا جزئیات فنی پارچه‌ها را دربرمی‌گیرد:

بخش اول: طراحی مسئولانه – آینده تولید پارچه (Responsible Design)

در این قسمت نویسنده درباره‌ی تحول آینده صنعت نساجی و اهمیت تولید پایدار توضیح می‌دهد: استفاده از الیاف بازیافتی، کاهش مصرف آب، روش‌های رنگرزی کم‌ضرر و ارزیابی چرخه‌ی عمر پارچه. هدف این فصل، تربیت طراحانی است که نه‌فقط به زیبایی بلکه به اخلاق حرفه‌ای و محیط‌زیست توجه دارند. مباحثی چون Eco-friendly Textiles و Circular Fashion Economy در این بخش مطرح می‌شوند.

بخش دوم: آشنایی با منسوجات (Understanding Textiles)

این بخش ستون فنی کتاب است و پنج محور کلیدی را پوشش می‌دهد:

۱. زنجیره تأمین (Supply Chain): بررسی مسیر تولید پارچه از مواد اولیه تا لباس نهایی.

۲. جهت‌گیری پارچه (Fabric Grain Orientation): درک ساختار تار و پود برای برش دقیق و جلوگیری از تاب‌خوردگی.

۳. الیاف (Fibers): معرفی الیاف طبیعی، مصنوعی، بازیافتی و ترکیبی همراه با ویژگی‌های لمسی و کاربردشان در طراحی.

۴. نخ‌ها (Yarns): دسته‌بندی نخ‌ها از نظر نوع تاب، ضخامت، مقاومت و تأثیرشان بر روی ظاهر نهایی لباس.

۵. پارچه‌ها، رنگرزی و تکمیل (Fabrics, Dyeing & Finishing): شناخت روش‌های فنی رنگرزی، پرداخت پارچه، و ارتباط فرآیند تکمیل با بافت نهایی.

بخش سوم: راهنمای پارچه‌ها (Fabric Guide)

این بخش قلب کتاب است و شامل راهنمای عملی شناخت انواع پارچه‌ها و ویژگی‌های فیزیکی، زیبایی‌شناسی و کاربردی آن‌هاست.

فصل اول – ساختار (Structure): معرفی تترون، چلوار، ماهوت، پوپلین، شانتون و ده‌ها نمونه دیگر، همراه با تحلیل ساختار تار و پود، الگوهای بافت و کاربرد در دوخت رسمی و روزمره.

فصل دوم – نرمی و لختی (Drape & Softness): بررسی شیفون، حریر، وال، گاز، آستری، ساتن، کرِپ و پارچه‌های سبک‌وزن با انعطاف بالا؛ مناسب برای لباس‌های مجلسی و فلوئید (Fluid).

فصل سوم – تزئینات (Trimmings & Decorations): معرفی نوارها، روبان‌ها، ملیله‌ها و جزئیات تزئینی که در فشن و طراحی لباس به‌عنوان عناصر زیبایی‌شناختی ثانویه کاربرد دارند.

فصل چهارم – گسترش (Surface Effects & Extensions): شامل توری، ارگانزا، ارگاندی، باکرام، دوخت پلیسه، چین‌دادن و بوکله؛ تحلیل اثرات حجم، جنش و ماتریس در سطح لباس و چگونگی تلفیق با پارچه اصلی.

فصل پنجم – تراکم یا فشرده‌سازی (Density & Compression): بررسی کشباف‌های راه‌راه، پارچه‌های راحتی، کشباف دولا و انواع پارچه‌های Elastic؛ این فصل منبعی کلیدی برای شناخت پوشاک ورزشی و مد روز است.

بخش چهارم: جداول مرجع (Reference Tables)

جدول‌ها و چارت‌های کاربردی شامل استانداردهای ضخامت نخ، تراکم پارچه، میزان جذب رطوبت، نوع رنگرزی، کدهای بین‌المللی مراقبت از پارچه و تطبیق جنس پارچه با فصل و موقعیت استفاده. این بخش منبع دم‌دستی طراحان برای تصمیم‌گیری‌های فنی و انتخاب متریال در مراحل طراحی کالکشن است.

ویژگی‌های تمایز کتاب:

• ارائه‌ی تصاویر و دیاگرام‌های فنی با ساختار آموزشی گام‌به‌گام.
• واژه‌نامه‌ی دو‌زبانه (Bilingual Glossary) برای اصطلاحات تخصصی نساجی و طراحی لباس.
• تلفیق دانش فنی و زیباشناختی در معرفی هر پارچه.
• روش تحلیل لمسی (Tactile Analysis) برای تشخیص کیفیات پارچه بدون نیاز به تجهیزات آزمایشگاهی.

ارزش آموزشی و حرفه‌ای:

این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان طراحی لباس و پارچه بلکه برای طراحان صنعتی، مدیران تولید و پژوهشگران فشن منبعی ضروری است. در کنکور کارشناسی ارشد طراحی لباس، بخش‌های مربوط به شناخت پارچه، ویژگی بافت و رنگرزی به‌طور مستقیم از محتوای این کتاب قابل طرح است؛ به همین دلیل جزو منابع مرجع معتبر دانشگاهی محسوب می‌شود.

اگر به‌دنبال منبعی هستید که شناخت علمی و هنری پارچه را به‌صورت تصویری، کاربردی و مرحله‌به‌مرحله آموزش دهد، کتاب راهنمای جامع پارچه برای طراحان مد و لباس نوشته‌ی گیل بو انتخابی بی‌رقیب است. همین حالا نسخه‌ی چاپی آن را از فروشگاه‌های تخصصی کتاب هنری یا نمایندگی انتشارات جمال هنر تهیه کنید و کتابخانه‌ی خود را با معتبرترین راهنمای بین‌المللی پارچه‌شناسی برای فشن کامل سازید.

راهنمای پارچه، گیل بو، Gail Baugh، ملیحه ملائی، مرضیه هاتف جلیل، طراحی لباس، دانش نساجی، شناخت پارچه، منسوجات فشن، رنگرزی و تکمیل، الیاف طبیعی و مصنوعی، آشنایی با نخ، پارچه‌های کشباف، پارچه‌های لطیف، تزئینات لباس، راهنمای طراحان مد، منبع کنکور طراحی لباس